Düşük enstantane kullanımıyla hareketli konuları flu göstermek etkili bir anlatım yolu olabiliyor. Ancak bunu yapabilmek için diyafram değerinizi 22, 32 gibi kısık bir değere getirdiğinizde enstantane değerinizin de hareketi gösterebilecek bir değere düşmesi gerekiyor. Elbette bunun yolu da o an bulunduğunuz ortamda ışığın güçlü olmamasını gerektiriyor. Öğle saatleri, yaz mevsimi gibi bir koşulda çekim yapıyorsanız diyafram değerinizi kısmanız enstantanenin yeteri kadar düşük olmasına yardımcı olmayabiliyor.
İşte böyle durumlarda düşük enstantane değeri kullanabilmek, enstantane değerini çok uzun sürelere uzatmak ve çok farklı bir görselliğe kavuşabilmek için özel bir filtre kullanmak gerekir; ND (Neutral Density – Yoğunluk) filtre…
ND Filtreler
ND filtreler çok koyu renkli bir camdan yapılmıştır ve 1’den 10’a kadar uzanan farklı koyuluk dereceleri vardır. Filtrenin temel görevi ışığın geçmesini engelleyerek uzun pozlamaya yardımcı olmaktır. Bazı markalarda filtrenin koyulaştırma gücü 0,3 – 3,0 arasındaki sayılarla gösterilir ve her 0,3 değeri ışığın 1 stop kırılacağını ifade eder.
3,0 olan ND filtreniz ışığı 10 stop daha düşük gösterecek demektir. Bazı filtre markalarında da bu değer 1000x gibi kodlanır. 1000x bir ND filtre de ışığı 10 stop kıracak anlamına gelir. Aynı filtre üzerinde 1 – 10 stop arasında değişken ışık kırma katsayıları kullanılabilen ND filtreler de vardır ancak pek çok tecrübe sonunda özellikle geniş açı objektiflerde bu tarz filtrelerin iyi sonuç vermediğini gözlemledim, bu nedenle değişken ND filtre kullanımını tavsiye etmiyorum.
Filtre Kullanımı – Vizör ve LCD Ekran
D-SLR fotoğraf makinelerinde vizör objektiften geçen ışık ile çalıştığından dolayı vizörden çekim yapmayı isteyen fotografçıların kadraj, netlik, ışık ölçümü gibi pek çok kararı ND filtrelerini takmadan verip filtreyi daha sonra takmaları gerekiyor. Aksi halde Af sistemi de ışık ölçüm sistemi de yardımcı olamıyor.
Makinelerini LCD ekrandan kullanan D-SLR sahipleri ve aynasız fotoğraf makinesi kullanan fotografçılar ise ND filtreyi objektif önüne takıp normal bir çekim çalışmasında olduğu gibi kullanıma devam edebiliyorlar. Olympus EM1 Mark II ile yaptığım çekimlerde de LCD ekrandan ND filtre takılıyken dahi kadrajı rahatlıkla yapabiliyor, AF sistemini de kullanabiliyorum.
Olympus Makinelerde Live Bulb ve Live Time Kullanımı
Bununla birlikte Olympus makinelerde yer alan LIVE BULB ve LIVE TIME seçenekleri de fotoğrafın oluşumunu izleyerek çekimi gerçekleştirme şansı veriyor. Makineyi LIVE BULB ve LIVE TIME seçeneklerinde kullanırken MENU içerisinden görüntüyü izleyebileceğiniz zaman aralığını da seçmeniz gerekiyor. Pozlama sürenize göre zaman aralığınızı belirleyerek görüntünüzün en doğru sürede kaydedilmesini sağlayabiliyorsunuz.
Ben genelde ışığı 10 stop kıran bir ND filtre ile çalışmayı tercih ediyorum. Bu sayede örnek fotoğrafta olduğu gibi öğle saatlerinde yani ışığın çok güçlü olduğu bir zaman diliminde dahi 30-60 saniye gibi bir enstantane değerlerini kullanmak mümkün oluyor. Böylece pek çok hareketli konu kadrajımdan yok olabiliyor. Bu elbette gözün gördüğünden çok farklı bir anlatım dili oluşturmayı sağlıyor.
Bu tarz çekimlerde 2 noktaya daha dikkat etmek gerekiyor:
Fotoğraf makinenizi tripoda bağlayarak sabitlediğinizde makineniz ya da objektifiniz üzerinde bulunan “sarsıntı engelleyici” motoru kapatmalısınız.
Fotoğraf makinelerinin MENU’sunde yer alan Uzun Pozlamada Kumlanma Giderici (Long Exposure Noise Reduction) özelliğini de pozlama süreniz 1 saniye ve üzerine çıktığında AÇIK konuma getirmelisiniz. Bu özellik pozlama süreniz kadar hafıza kartına kayıt süresi ekleyecektir, ancak uzun pozlama sonucu oluşabilecek kumlanmayı da bir yazılım sayesinde temizleyecektir.
Elbette pozlama süresinin çok uzaması tripod kullanımını mecbur hale getiriyor. Bu nedenle ND filtre ve tripod ayrılmaz bir ikilidir. Genelde Manfrotto’nun Befree ve Element modelleri Olympus makinelerle birlikte kullanmayı tercih ettiğim tripod modelleridir.
Diğer Fotoğraf Konuları yazılarımızı buradan okuyabilirsiniz…
Youtube kanalımıza abone olarak canlı yayınlarımızı izleyebilirsiniz.
