İdris AYDIN
ANKARA-1963
Ankara’da 1963 yılında doğdum. Gazi Üniversitesi İİBF mezunuyum. Çocukluk yıllarından bu yana sanat ile hep iç içe geçen yaşamımda; Fotoğraf- şiir-sinema ve kitaplar hep bir tutku halinde yaşamımda bugüne kadar beni hayata hazırlayan unsurlar olarak hep devam etti. Hayata ilişkin tüm sorularımı ve cevaplarımı da bu dörtlünün çerçevesinde aradım ve buldum.
2005 yılında tanıştığım AFSAD (Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği) ile de fotoğrafa olan tutkum biraz daha teknik ve estetik değer kazandır. 15 yıllık AFSAD üyelik sürecinde özellikle belgesel-sosyal belgesel atölyelerde değişik hocalarla çalışmalarım oldu. Halen kişisel ve kolektif projelerimizle de sosyal belgesel fotoğraf serüvenime devam etmekteyim.Fotoğrafın yaşamlara tanıklık etmede ve o hayatların hikayelerinden toplumsal bir bellek oluşturmada bir araç olduğuna inanarak, fotoğraf ile kayıt altına almaya devam ediyorum.
BİR ÇARŞININ HİKAYESİ. (Yürüyen Merdivenli Çarşı)
Çocukluğumuzun Ankara’sında ilk alışveriş merkezi olarak anılan Anafartalar Çarşısı ailece gidildiğinde, ailelerin alışveriş mutluluğu, bizim de yürüyen merdivenlere binme keyfini tamamlayan bir mekân olarak hafızalarımızda yer almıştır. Ankara’da yaşayan hemen herkesin bu çarşıya ait bir anısı vardır.
Ankara’nın ilk alışveriş merkezi sayılabilecek bu çarşı; günlük hayata dair her türlü ihtiyaç malzemesinin satışını yapan 200 civarında dükkân ve yaklaşık 3000 çalışanı ile ilk olarak 10 Kasım 1964 yılında açılmıştır.
Anafartalar çarşısı içinde 1963 yılında, çarşının inşası ile birlikte yapımına başlanmış olan seramik duvar panoları ve duvar resimleri bulunmaktadır. Türkiye’de çağdaş seramik sanatının önde gelen isimlerinden Füreya Koral, Seniye Feymen, Cevdet Altuğ ve Atilla Galatlı imzalı seramik eserleri ile çağdaş resim sanatının önde gelen sanatçılarından Nuri İyem ve Arif Kaptan(akrilik) ile Adnan Turani (sgrafitto) duvar resimleri yer almaktadır. Eserlerin sayısı, yoğunluğu ve büyüklükleri düşünüldüğünde, rahatlıkla “ Anafartalar çarşısı yaşayan bir müze” diyebiliriz. Cumhuriyet dönemiyle başlayan modernleşme etkilerinin kamusal alanlardaki sanat/mimari birlikteliğini yansıtması bakımından ilk örneklerdendir aynı zamanda.
1958 yılında kurulan kooperatif/özel idare (Ankara İmar ve Emlak T.A.Ş) ortaklığı ile yapılan çarşının mülkiyeti zamanla el değiştirmiştir. Ulus’un cumhuriyet dönemindeki 1932 tarihli Hermann Jansen planı ile “ulus protokol alanı “ olarak koruma altına alınmıştır. Sonrasında 1986-87 yıllarında yine koruma amaçlı çıkarılan “ulus tarihi kent merkezi koruma ıslah planı” yerine 2004 yılında, koruma amaçlı plandan yıkıp, yeniden rant amaçlı yapıma dönük “ulus tarihi kent merkezi” projesi uygulamaya konulmuştur.
1965 yılında buranın mimarı, Fransa’da yapılan yarışma da bu çarşının modeliyle dünya birinciliği almıştır. Anafartalar çarşısının yapımı için açılan yarışmada; Ferzan Baydar, Affan Kırımlı ve Tayfur Şahbaz’ın kazandığı proje, cumhuriyet dönemi modern mimari yapısında kübik tarzı, giydirme cephe niteliği, ilk yürüyen merdiveni, içinde alışveriş yapılan geniş koridorları ve o koridorlarda sanat eserleri barındıran bir tasarım olması itibariyle, birçok ilke sahip, bir modernizm denemesidir.
Son 10-15 yıldaki çarşının durumu; dükkanlar birer birer kapanırken, artık çarşı dükkanların önüne yığılmış “ucuzluk pazarı” niteliğine bürünmüş bir haldedir. Yeni nesil AVM ve zincir mağazalara yenik düşen Ankara’nın en eski alışveriş merkezi yıkıldığında, varlığıyla bizi ve hafızalarımızı çocukluğumuza götüren yürüyen merdivenler yok olduğunda, aslında toplumsal hafızamız yok olmuşolacaktır. Bugün yapılmakta olan kentin tarihinin silinip “yeni” ve mimari kimlikten yoksun binalarla kentlerin tarihsel birikimleri ve toplumsal belleklerimiz yok edilmektedir.
Kentsel rant üzerine kurgulanan sistem, yalnızca kentin tarihi kültürünü yok etmekle kalmıyor, aynı zamanda post-modern bir anlayışla popüler ve rantsal bir kültürü bize dayatıyor.
Fotoğrafların orijinalini görmek için üzerine tıklayın…
Tüm portfolyoları görmek için buraya tıklayın...
Youtube kanalımıza abone olmak ve videoları izlemek için tıklayın…
