Son birkaç yıldır fotoğraf dünyamızda sıklıkla ziyaret edilip arşivlere yüzlerce, belki de binlerce kare görüntüsünün eklendiği en popüler konulardan biri Kayseri’deki yılkı atlarıdır. Kayseri’de yaşayan Olympus Marka Elçimiz Nuri Çorbacıoğlu ile birlikte gerçekleştirdiğimiz fotoğraf yolculukları da sanırım bu popülerleşmeye oldukça fazla katkı sağladı. Neredeyse her fotoğraf çalışması yapmak isteyen kişi ve grubun Nuri Çorbacıoğlu’yla birlikte Kayseri Hörmetçi Köyü’ndeki Ali Dayı’nın at sürüsünü ziyaret ettiğini söylemek çok da abartılı bir söylem olmayacaktır. Yaklaşık 300 attan oluşan bu sürüyü fotoğraflarken daha etkili sonuçlar almak için birkaç önerimi yazmaya karar verdim.
Her zamanki gibi önce hazırlık evresi…
Fotoğraf makinesi: Yılkı atlarıyla yapılacak çekimlerin önemli bir bölümü tek başına ya da sürüyle birlikte koşan atların görüntüleri oluşturuyor. Bu da çekimlerin bir bölümünde seri çekim özelliğiyle çalışmayı gerektiriyor. Bu çalışmadan verimli bir sonuç alabilmenin yolu yüksek hızla çekim yapabilen bir makineyle çalışmaktan geçiyor. Olympus makineler bu konuda oldukça başarılı. Hatta benim de kullandığım EM1 Mark II modelinde yer alan yüksek hızlı seri çekim (Pro Capture High) özelliği sayesinde saniyede 60 kareye kadar bir hızla çekim yapabiliyorum.
Objektif: İster yılkı atlarını tek ister sürü olarak çekin, çok yakına girmeniz pek mümkün olmuyor. Bu nedenle tele objektif kullanmak iyi bir tercihtir. Olympus için 40-150 mm f2.8 Pro Lens en iyi çözüm olmakla beraber 12-100 mm f4 Pro Lens de son dönemde kullandığım ve hemen her fotoğraf konusunda yardımcı olan bir objektif. Bu objektifler aynı zamanda detay görüntüler için de işinize yarayacaktır. Ayrıca genel görüntüler için yine Olympus için 12-40 mm f2.8 Pro Lens iyi bir çözüm olacaktır.
Hafıza kartı: Fotoğraf makinenizde yüksek hızlı seri çekim özelliği olması iyi bir şeydir, ancak hafıza kartınızın yazma hızı bu özelliğe yardımcı olmuyorsa verimli bir çalışma yapmak mümkün olmayacaktır. Bu nedenle kartınızın yazma hızının seri çekimler için uygun olduğundan emin olmanızı öneririm.
Çekim zamanı: Yılkı atlarının en güzel özelliklerinden biri de her mevsim çekim yapılabiliyor olmasıdır. Bu sayede farklı görseller elde etmek mümkün oluyor. Kışın kar, yazın su birinkileri içinde koşan atların görüntüsü yazın tozu dumana katan sürülere dönüşüyor.
Ancak hangi mevsimde giderseniz gidin, akşamüstü yapacağınız çekimler ışık açısından sizi daha çok memnun edecektir. Işığın yatık bir açıyla gelmesi uzayan gölgelerle fotoğraflarınıza derinlik duygusunu katacaktır. Ayrıca ters ışık çalışmalarıyla da etkili sonuçlar alabileceksiniz. Çekim planlamanızı buna göre yapmanızı tavsiye ederim.
Çekimler / Teknik çözümler
Hızlı ve hareketli bir konu çalışacağınız için yapacağınız çekimlerde öncelikli düşüneceğiniz değişken enstantane (örtücü hızı) olacaktır. Bu nedenle makinenizi S ya da Tv modunda kullanmayı tercih edebilirsiniz. Ancak ben genel olarak çekimlerde A ya da Av modunu kullanıyor ve diyaframı değiştirerek enstantaneyi kontrol ediyorum. Örneğin yüksek enstantane kullanmak istediğimde diyaframı en açık değere getiriyor ve enstantanenin ortamdaki ışığa göre olabileceği en yüksek değere çıkmasını sağlıyorum.
Eğer fotoğraflarımda hareket duygusunun daha fazla hissedilmesi sağlamak amacıyla enstantaneyi düşürmek istiyorsam, bu sefer de diyaframı kısarak enstantanenin düşmesini sağlıyorum.
Sonuç olarak kullanacağınız enstantane değeri sağlayacağı görsel etkiyle fotoğrafının daha fazla hatırlanır olmasını sağlayabilecektir.
Çekimler / Genel görüntüler
Her fotoğraf konusunun 3 planla (genel-orta-detay) çalışılması yöntemi yılkı atlarında da geçerlidir. Etkili bir anlatım, başarılı bir sunum hazırlamanın ilk koşullarından biri elinizde farklı planlarla çekilmiş görüntülerin olmasıdır. Bu nedenle yılkı atlarında da öncelikli olarak bu noktaya dikkat etmelisiniz.
Genel plan, daha çok geniş açıyla çekilen ve çevreyle birlikte ana konuyu bir arada gösteren kadrajlardır. “Olay nerede geçiyor, çevrede neler var?” gibi soruların cevabını vermeyi sağlar. Bu amaçla yüksek bir noktadan at sürüsüyle birlikte çevreyi gösteren kadrajları kovalamak gerekir.
Elbette çevreyle birlikte sürüyü çekeceğiniz fotoğraflara ek olarak tek başına koşan atları da fotoğraflamak arşivinizde alternatif fotoğrafların olması için doğru bir tercih olacaktır. Bununla birlikte at çobanlarının sürüyle olan uğraşıları da bu genel görüntüler için de yer alacaktır.
Çekimler / Orta planlar
İkinci çekim planımız orta ya da normal plan denilen bakış açısıdır. Daha çok normal objektif ve ona yakın odak uzaklıklarıyla çekilen bu kadrajlar insan – mekân ilişkisini daha güçlü vurgularken aynı zamanda ebatların da daha doğru algılanmasını sağlar… Normal objektifin deformasyon ya da perspektif yığılması gibi bir görsel etkisi olmadığı için kıyas yapabilme ve boyutları daha doğru algılama şansı verir.
Çevredeki diğer öğelerden ayıklanarak izleyiciye sunulan ana konunun daha rahat görülebilmesi de bu çekim planının bir başka işlevidir.
Çekimler / Detay planlar
İlk bakışta dikkat çekmese de konunun yükünü taşıyabilecek detay görüntüler daha çok tele objektifle ya da yakın mesafeden çekilirler. Çevredeki her şeyden ayıklanan ve ana konunun küçük bir bölümünü gösteren bu fotoğraflar izleyicinin de ilgisini çekecek ve tüm fotoğraflar bir araya getirildiğinde hazırlanacak sunumun içerisinde dinamik bir anlatım sağlayacaktır.
Yapacağınız tüm fotoğraf çalışmalarında (portre, doğa, mimari, gece vb.) bu çekim planlarına uygun çekimler yaparsanız hem arşivinizde bol alternatifli sonuçlar olacak hem de etkili bir anlatım oluşturabileceksiniz.
Çekimler / At portreleri ve detaylar
Hörmetçi Köyü’nde Ali Dayının sahiplendiği atlarla çekim yaparken bir avantajımız atların hazırlanan bir alan içerisine toplanmasıdır. Bu sayede atların birbirlerine yakın durdukları kadrajları da çekebileceksiniz.
Bu tarz çekimleri yaparken zaman zaman tele objektifin dar açıyla görme özelliğini kullanarak ilginç detaylar çalışma şansınız da olacaktır. Bu tip çekimlerde açık diyafram değeri tercih ederek alan derinliğini de sınırlamanız ilginiz bir noktaya toplanmasına yardımcı olacaktır.
Elbette hepimizin bildiği üzere atların yüzleri de fotografik olarak oldukça etkileyicidir. Bir araya toplanan atlara mesafe olarak da yaklaşmışken at portreleri de çalışacağınız önemli fotoğraflar arasında olacaktır. Bu çekimlerde de açık diyafram ve tele objektif vereceğiniz teknik kararlardır.
Çekimler / Anları yakalamak
Teknik çözümler başlığında hareketli konuları yakalamak için enstantane değerine dikkat etmeniz gerektiğini konuşmuştuk. Bununla birlikte sadece yüksek enstantane kullanmak hareketi yakalamak için yeterli olmayacaktır. Sizin de fotoğrafçı olarak her zaman tetikte olmanız gerekecektir.
Yılkı atları sürüsünü çekerken bazı hareketler öngörülebiliyor, bu sayede de çekime hazır oluyorsunuz. Hatta peş peşe yapacağınız çekimlerle gerçekleşen hareketin en etkili, en güçlü olduğu anı kaydedebiliyorsunuz.
Ancak zaman zaman siz başka bir konuyu takip ederken gerçekleşen ani bir hareket de olabiliyor. Bu durumda oluşturacağınız kompozisyona hızlıca karar verip seri bir şekilde çekimi yapmanız gerekebiliyor. Suların içinde dolaşan atları çekerken birden koşarak geçen köpeğin fotoğrafı böyle çekilen bir karedir.
Çekimler / Ters Işık
Yılkı atlarının fotoğraflarını akşamüzeri çekmeye karar verdiyseniz batmaya başlayan güneşle birlikte oldukça güçlü ters ışık fotoğrafları, siluetler çekme şansınız da olacaktır.
Ancak bu fotoğrafları çekerken siluet fotoğraflar hakkındaki 2 öneli noktayı hep aklınızda tutmalısınız. Bunlardan birincisi çektiğiniz konunun tam siyah olması, hiç doku görünmemesidir. Bunun için ana konunun aydınlık alan önünde olması ve aydınlık-karanlık bölgeler arasında en az 4 stop ışık farkı olması gerekmektedir. Işık ölçümünü aydınlık bölgeden yaptığınızda fotoğraf makineniz ters ışıkta kalan konudan detay gösteremeyecek ve siluet oluşacaktır.
Siluet fotoğraflarda ikinci dikkat edilecek nokta da çektiğiniz konu sadece leke değerleriyle görüneceği için ne olduğunun, insansa ne yaptığının sadece kontur hatlarından anlaşılmasıdır. Bunu sağlayacak şey de kompozisyondur. Çekim açınız, yönünüz ve çekim anınız ana konunun belirginliğini sağlayacaktır.
Temiz fonda, örneğin gökyüzünde, yer alan at siluetlerinin yanı sıra arka planda bulunacak başka bir öğeyle birlikte çekilecek siluetler de ilginç sonuçlar sağlayabilir. Bu tarz fotoğrafları çekerken de yine siluet fotoğraflar da dikkat edilecek noktaları göz önünde bulundurmanız gerekir. Buna ek olarak arka plandaki öğenin kadrajdaki yeri de önem kazanacaktır. (Fotoğraf: tersisik017.jpg)
Çekimler / Farklı atmosferler ve çevredeki diğer konular
Elbette Kayseri Hörmetçi Köyü’ne gittiğinizde öncelikli çekim konunuz yılkı atlarıdır. Ancak hem sıradan görüntüleri aşmak hem de verimli bir çalışma yapabilmek adına, onca yolu tepmişken makinenizin ve fotoğraf tekniğinin size sağladığı imkanları da kullanmanızı öneririm.
Siyah beyaz çekimler (ya da daha sonra işleyeceğiniz fotoğraflar) farklı anlatım sağlamak için yapılacak ilk yöntemdir. Bu noktada yine Olympus makinelerde yer alan ART MODE / DRAMATİK TONE özelliği çok yardımcı olmaktadır.
Özellikle kış mevsiminde bu çalışmayı yapıyorsanız ışığın güçlü olmama ihtimali daha yüksektir. Bu durumda monochrome tonlarda ve kontrastı düşük fotoğraflar çekmek yerine siyah beyaz dramatik ton çekimleri fotoğrafın atmosferini çok değiştirecektir.
Aynı yerde atların çekimlerini yaparken bir yandan da fotografik hikayenizi bütünleyecek görüntüleri de araştırmakta fayda vardır. Örneğin bu büyük at sürüsünü neredeyse tek başına çekip çevirebilen köpek de en az bir fotoğrafınızda başrolde yer almayı hak edecektir.
Gezi fotoğrafçılığı atölyelerinde katılımcı dostlarla hep konuştuğumuz üzere bu çalışma alanı sadece çekim yapılacak yere gidince makineyi çantadan çıkararak yapılmaz. Gezi fotoğrafçılığı nerdeyse evden çıkarken başlar ve tekrar eve dönünce sona erer. Yine de çerçeveyi biraz daraltmak adına yılkı atları çalışmasında evden çıkıp dönerken olmasa da Hörmetçi Köyü’nde ve çevresinde çekim yapabileceğiniz başka konular da olduğunu hatırlatmak isterim.
Atların bulunduğu alanın biraz ilerisinde mevsime göre suların toplanıp küçük bir gölet oluşturduğu alan bu konulardan biri olabilir. Özellikle yine akşamüstü oradaysanız birlikte olduğunuz arkadaşların da yardımıyla çekimler yapabilirsiniz.
Hörmetçi Köyü’ne gelmeden yolun sağında ya da solunda göreceğiniz geniş düzlüklerde de oldukça zengin fotoğraf konularıyla karşılaşabilirsiniz. Çoban eşliğinde ovaya yayılan koyunlar, atmosferi daha da güçlü kılmak için siyah beyaz tercihiyle etkili bir fotoğraf sağlayabilir.
Geniş düzlüklerde karşılaşıp sohbet edeceğiniz çobanlar da fotoğraflarınızda size yardımcı olacaktır. Tüm insan ve portre fotoğraflarında olduğu gibi kuracağınız samimi bir iletişim istediğiniz fotoğraflara ulaşmanızı sağlayacak önemli bir anahtardır.
Hörmetçi Köyü…
Son olarak da Hörmetçi Köyü’nde geleneksel yaşamdan kareler de çalışılabilecek önemli başlıklardandır. Kuracağınız iletişim, az ışık koşullarında bulacağınız teknik çözümler (yüksek ISO, açık diyafram kullanmak) etkili fotoğraflarla dönmenize yardımcı olacaktır.
Sözü bağlarken; elbette fotoğraf bireysel olarak uğraşılan bir alan. Yine de bir grupla, danışmanla yapılan fotoğraf yolculukları hem verimli çalışma imkânı sağlayabiliyor hem de karşılaştığınız sorunların çözümünde hızlı sonuç almaya yardımcı oluyor.
Videogren Fırsatlar bölümünde duyurulacak fotoğraf yolculuklarını takip etmeyi unutmayın…
Youtube kanalımıza abone olarak canlı yayınlarımızı da izleyebilirsiniz.
